POESÍAS EN GALEGO

- 1 -
VIAXES [M.P1] E SONOS
---------------

Cando era un mociño escoitei este consello:

planta unha árbore, recorre o mundo, ten un

fillo, escribe un libro, e daquela serás un

home feito. Vaia, daquela, este poema para

unha cerdeira que plantei na nosa horta

e que chegou a ser moi grande.


A ARBORE E O LIBRO


Corrín a plantar unha árbore

con esa mímica dos maiores,

coideino coma as flores,

e os dos emprendemos unha viaxe

por distintos puntos cardinais.

Por camiños horizontais

marchei en procura dos meus amores

e material para o meu libro.

A árbore, colleu o camiño vertical,

botou raíces na súa terra,

levantou a copa o ceo

e esperou alí a que os paxaros viñeran.

Pasaron os anos, máis de medio siclo,

e a sombra daquela árbore

sentei co meu libro.

Repasando as follas

do camiño percorrido

daquela árbore tiven cobiza.

¡Qué grande señor se sentía

arraigado na súa terra

proxectando coa súa sombra

a medida da súa grandeza!

As follas da súa copa

e as follas do meu libro,

contaban dúas historias distintas,

pero en algo parecido:

os dous tivemos os nosos niños,

os seus paxaros voaron,

e os meus amores se han perdido.

A árbore proxectaba a sombra do que era,

e eu a sombra do que fun sido.
-----------------------------------
Dedícolle este poema aqueles que unha viaxe

pola auga lles roubou a infancia e os lares

a moi ceda idade


VIAXEIRO DA AUGA


Viaxa, viaxa, viaxeiro da auga,

que a mar é moi ancha

e a terra non é nada.

Eu recordo a aldea

cando a tronada pasaba:

os nenos corrían polos camiños

xogando cos regueiros,

e facendo pozas coa auga,

espello regalado

que a natureza lles brindaba,

onde vían un mundo o revés

e se asustaban.

¡Ai que fondo se ve ceo,

qué medo me dan as charcas!

Agora a distancia que nos separa

é máis ancha que a mar,

e máis fonda que toda a auga.

É ese viaxar, viaxeiro, é ese viaxar:

os paxaros no ceo, os barcos na mar,

e na inmensidade as estrelas solitarias

soas e caladas, sen portos nin esperanza.

Eu recordo os matos
cando o vento zoaba,
como cantaban os pinos,
como a chuvia choraba.

Agora a distancia que nos separa

é máis dura que os matos,

vai máis lonxe que o vento

e é máis triste que o choro.

E ese viaxar, viaxeiro, é ese viaxar:

polos vales van os ríos

e polos camiños a soidade,

e ese tempo que se marcha

e que ninguén sabe a onde vai.

Eu recordo os prados,

cando a primavera chegaba,

cubertos de flores,

de regueiros estrados

e aquela moza que segaba

con unha cantiga nos bazos.

Como o amante que chama

as portas da súa amada,

así o meu corazón petaba

as portas da miña pubertade durmida.

Agora a distancia que nos separa,

e as cantigas que ela cantaba,

coma dúas notas iguais

se cancelan e xa non son nada.

Pero os recordos o andar

son coma a herba mala

que retoña con máis forza

cuanto máis é segada.

Ese fino equilibro

que o deixar os lares xa se parte,

é coma un péndulo colgado da alma

oscilando en tódalas direccións

sen centro en ningunha parte.

E cando o péndulo nalgún lugar se pare

oscilando fronte o pasado,

coma querendo recuperar os pasos,

verá o viaxeiro da auga,

como nas pozas da tronada,

só a infantil imaxe do seu pasado.
---------------------------------

Dedícolle este poema a memoria dos meus

avós, que me fixeron soñar coas súas

fantásticas historia.


MEMORIAS DOS AVÓS


Naquelas noites longas,

longas coma as sombras pretas,

cando os sonos non tiñan presa

e o amor da lume

se ían prendendo recordos,

tecendo e tecendo fantasías

misteriosas historias

me contaban os meus vellos.

¡Qué fantásticos contos!

Os encantos de tódolos encantos

e a resurrección de tódolos mortos.

A avoa, cubríndome de bicos,

tendía o regazo e nas súas pernas

facíame unha cama de osos.

O avó, coa navalla nova

que mercara na romaría,

pelaba nas castañas,

nos miraba e se ría.

A avoa collía a roca,

e coma fiando no seu pasado,

ía acercando recordos.

As súas mans fracas

coma avelaíñas brancas

da roca o fuso bailaban,

dementes que pola miña cabeza,

coma fíos pasaban

as fantasías da vella.

Era unha vez unha princesa,

perseguida por infieis,

que as fadas a levaron

a un país encantado.

Alí a alimentaron as aves,

e a coidaron as feras,

e entre rosas fermosas

medrou feliz e contenta.

Pero, coma tódolos encantos,

un día se irá para o mar.

¡Ai e se ti a puideras desencantar!

E eu, asomado a un mar de ilusións,

esperaba ver a princesa pasar.

Os días se foron perdendo lentos,

coma se perderon aqueles vellos,

coma se perderon aqueles contos.

A mar se foron tódolos encantos

daquela infancia florida

onde a felicidade hoxe perdida

xa era unha burla que asexaba.

Despois viñeron tristes días

naquel bucólico cemiterio,

e despedidas amargas

na dársena daquel porto;

e a inxenua dozura

daqueles infantís sentimentos

atopouse con un mundo cheo

sen lugar para tales contos.

E agora que eu estou esperto

e eles na súa eterna fantasía dormen,

recordo triste a noite que se foron,

e tamén parece un conto.
------------------------------

Baia este poema para os vellos máis famosos

de Galicia, os que sabían máis contos que ninguén.

Contos de amores e de miserias: para os muíños

comunais galegos.



VELLO MUÍÑO GALEGO


Caíches, vello,

esbarrigácheste co calzado posto.

Mudo e quedo desfeito ai no solo,

cos teus grilos e morcegos

na túa cama eterna de auga branda

e duro inverno.

Vello con alma de pedra e tella,

pes de cantería e andar de roda.

Ti que sabias tantos contos,

de bocas famentas,

de amores e miserias,

quedaches aí soliño,

entre hedras e silveiras.

E qué foi agora daquela sorriso

fariñenta de pedra,

daquel andar seguro e testudo

moendo con soleira as cósechas.

Qué foi daqueles grilos grileiros

que abrían co seu canto apagado

as portas do teu silencio.

Todo se derrubou, pedra a pedra,

coma as catedrais e cidades enteiras.

Fúcheste coma se van tódolos vellos,

víctimas da soidade e do progreso.

E agora que es todo abandono

quén de ti se acorda, pobre vello.

Eu si que te recordo, e te quero;

porque eu recordo, coma ti recordas,

sen pan la alacena,

e sen trigo nas iras.

Pero cando o teu mecanismo

se poñía o apeiro

xa no forno barrigudo

a leña de toxo ardía

e nós, nenos famentos,

brincábamos contentos

entre palas e ródelos

pedindo bolos de dous cornos.
-----------------------------
Este poema é para tódalas vellas galegas,

que gastaron as súas vidas sementando,

tanto na terra coma na carne, e que logo

quedaron solas con toda a súa cósecha perdida.


A SEMENTEIRA


Cántos paxaros levanta a terra,

cánta terra levanta o arado.

Qué duro quenta o sol,

e qué verde ondea o prado.

¿Qué será desa terra,

onde irán eses paxaros,

cando o labrador xa cansado,

sinta ese bico estraño

que no último momento

a morte deposita nos bazos?

A vella, sentada no valo

coa sombra na cabeza

e o sol no regazo,

estaba soa, triste e pensando.

Pois neses días de sol e sementado

cántos recordos veñen a cabeza,

e cántas memorias veñen os brazos.

A ela o que aterra lle dou

a terra llo foi levando.

E que triste quedar tan sola

con unha cósecha tan pequena

no medio de tan grande sementado.

Ela viu como o tempo sátiro,

de labrador disfrazado,

coa súa media lúa negra

toda a cósecha foi cortando.

Rosas e espigas caeran,

máis cedo ou más tarde,

que aínda as casas

de dura pedra e negro barro

se esbarrigan coa pena

cando a xente as vai abandonando.

Mentres tanto

polos camiños de terra

a vida sigue rodando:

as pedras durmidas

e os cans ladrando.

Dos camiños fondos

saen os homes cansados,

coas testas de lume

e as ferramentas de pao.

Só pensan nunha cama

onde tirar o seu corpo cansado,

mentres que a semente que sementaron,

nas entrañas da terra

xa soña coa aurora dos astros.
-----------------------------
Dedícolle este poema os arados romanos

que foron os últimos apeiros en renderse

o progreso.


O ARADO DE PAO


As canles eran de terra,

de pao era o arado,

o corpo era de neno

e os paxaros eran do ceo

Coma un home sementaba,

na súa carne e na veiga

esa ansia de vivir

que os novos alimenta.

E o chegar fin da leira,

antes de dar a volta,

levantou os ollos o ceo

e, enxugando o suor da testa,

veo, na liña do horizonte,

unha máquina como un paxaro de ferro

abrindo canles de fume no ceo;

e o rapaz marabillouse

de ver algo tan moderno.

Seguiu labrando terras e soños;

pero un día chegou a veira

e non puído dar a volta,

porque de tanto labrar

o neno ía vello.

Secando o suor da fronte

levantou os ollos o ceo,

e veo na liña do horizonte

unha máquina de fogo,

con un estrague tal de forza

que parecía un trono.

O vello baixou ollos o solo

e vindo o caduco

que quedaba aquel apeiro,

murmurou entre dentes:

¡Qué desparello marcha o progreso!
------------------------------


Dedícolle este poema o bonito espertar

de cada maña, que me librou de tantos

pesadelos.


AS CALAVERAS DA LúA


A noite que se cerra

vai pintando os campos de negro

coa súa sombra
e sobre a verde alfombra,
que o solo durmido cubre,
na escuridade se escorre

un choro amargo das nubes.
As horas así transcorren
e andando o seu compás
me pregunto qué serán
cando as sinto gotear.
Porque o seu espectro
a todas partes me persigue

e esta soidade que me aflixe

vaime matando de medo.

Onte, cando a tarde morría,

vin caer sobre os tellados da aldea

un remoíno de bruxas feas,

cargadas de osos e cadeas

con calaveras de lúa.

Ían de festa nunha orxía de choros,

con loitos blancos
para disimular as penas
e cara os camposantos

marchei con elas.

Aquela terra gris vestía,

¡Ai da vida ironía!

un belo manto de flores;

pois sobre a tumba dos meus amores

así a herba medraba.

¿Non é triste, brutal natureza,

non é triste soñar estas cousas?

Que sobre os corpos viciosas,

despois do amor medren así as rosas?
--------------------------------Dedicado a tódalas cousas que se perderon.


A CARACOLA


Os acantilados ían desvanecéndose,

coma aqueles meus recordos,

entre a brétema diáfana da mar,

e unha guitarra na taberna

tañia suavemente coma un ramallo

de parra que petaba nos meus cristais.

Eu esperaba a súa chamada,

mira para a ventá

pero ela non estaba.

A caída da noite,

a cidade alumeada

parecía unha necrópoles

toda chea de pantasmas.

Aduben a soas entre a xente,

tratando de recuperar a súa imaxe

en cada muller que se acercaba;

pero entre a riada humana,

a miña soidade medraba

e a súa imaxe marchaba.

Á mañá, a area e a auga,

formaban un reloxo moi grande

por onde os nosos anos marcharan.

Os nenos xogaban coa area

e con todo ese tempo

que a eles lles sobraba.

A praia era a mesma praia,

a area a mesma arena,

e a auga era a mesma auga.

Pero os nenos eran outros,

eu non era eu e ela non estaba.

Os nenos porfiaban a escoitar a mar

nunha carapola que na area encontraran.

Eu observei o bonito obxecto

e pensei, que será a caracola

o único esqueleto

que non perde beleza coa morte.

E acercándoa o oído

escoitei naquel bacío, de repente,

un susurro de sorrisos infantís,

o perfume dos seus cabelos

caendo sobre da súa cara bonita;

os meus pantalóns curto remendados,

e a frescura dos ríos con peixes:

todas esas cousas que aveces,

nos traen un canto de recordos.

Pensei entón: ¿Quén son eu,

qué cousa é a xente?

Un estraño esqueleto,

coa carne por fora

e o bacío por dentro,

gardando un canto esquecido

de tódalas cousas que se foron.
-----------------------------­
O mellor dunha viaxe é a esperanza de chegar.

Lle dedico este poema os camiños andados.


VIAXAR CON ESPERANZA


Memorias dunha primavera

son as follas caídas

e todas cantas cousas ti recordas.

Eses momentos que pasamos xuntos,

a dozura das túas palabras

e a atención dos meus sentidos

foron todas cousas velas

pero agora se han perdido.

Era un viaxeiro sedento e cansado,

ti a pousada distante,

o viño alegre e a cama branda.

Ti estabas sedenta de noticias

e eu che trouxen moitas historias

dun longo camiño andado.

Mais agora que tódalas lapas

da noite arderon,

que non quedan máis historias que contar

e tódalas contas se renderon,

é a hora de marchar,

que outras historias

esperan o viaxeiro no camiño.

Non te poñas triste, amiga,

que aínda que é triste a despedida,

a tristeza no é máis que unha medida,

deses momentos bonitos que tivemos.

Pero o viaxeiro aprendeu por eses camiños,

que a vida é un andar e andar,

e por bonito que sexa o encontro,

viaxar con esperanza

sempre é máis bonito que chegar.
------------------------------
Para esa muller que nalgunha ocasión quixemos,

e que desapareceu, e que despois de moitos anos

volve a aparecer na nosa vida, pero tan

chea de recordos que xa non é a mesma muller.


A TREBOADA


Cando se me ía borrado

a idea de ti e daquel pasado,

e só no fondo da esencia durmida

quedaba un recordo

de que algunha vez te vira,

hoxe saltas no meu camiño

como unha treboada de verán

que ninguén sabe de de onde ven:

bela, fresca e encantadora,

coma se aínda foras o máis bonito

que a miña alma sedenta adora

no remoto daquel pasado.

Xoga o destino coa vida

coma xoga o vento no camiño

coas follas abandonadas.

Cántas tardes cantaron os grilos,

cántas mañás os galos cantaron;

as cousas que haberei eu perdido,

e as cosas que haberás ti soñado.

Mais agora que o vento da vida

nos varreu a esta marxe,

coma un desperdicio,

por que non revivir conxuntamente

-como fai tanta outra xente­-

algún daqueles recordos durmidos.

Porque esta forma de ser

e este olfacto tan fino,

ben me fan comprender

que aínda que estás aquí,

ti non estás comigo.

Ai se eu puidera,

con unha sola palabra

alcanzar todo ese pasado

na túa mirada perdido

e converterme nun solo recordo

para ser a paz do teu esquezo...

Pero ese pasado que tivemos

é coma unha marea,

que empuxada polo vento e a lúa,

se acerca unha vez a esta veira

e despois se marcha sola.

A veces a vida, andando o revés

coma anda o cangrexo,

fai do presente un espello

doutros momentos que se foron

e alma, triste e dolorosa,

busca nos bazos presentes

a dozura que noutros bazos foi perdida.

E esas bágoas que se asoman os ollos,

dende o fondo das entrañas,

non é máis que ese pasado,

que se derrete nos larpados

como a noite o recio nas follas­
----------------------------

As portas cando se cerran poden gardar

segredos ou privarnos da liberdade,

e cando se abren poden ofrecer amizade

e liberdade. Vaia este poema para eses

valores que as portas non poden cerrar,

nin dentro nin afora.


A PORTA


Cerrei a porta.

Despois de todo

¿qué é unha porta?

Un anaco de madeira,

un común obxecto,

unha cousa que se abre e se cerra

para tapar un oco.

Pero hai portas e portas:

portas que nunca se abren,

portas que nunca se cerran;

portas que sempre están cerradas

e portas que sempre están abertas.

Portas, portas, portais e cancelas,

na vida todas son portas;

porque a primeira lei do home

foi unha porta,

e detrás desa porta,

unhas veces dentro

e outras veces afora,

aínda hoxe garda tódolos valores

da súa vida e todas esas cousas

que a súa mente encerra.

Eu cerrei a porta,

aquel anaco de madeira,

que antes de ser porta

foi semente da vida,

refuxio de paxaros,

sombra dos campos

e raíces da terra.

Eu era aquela porta.

¿E o oco?

Unha tumba aberta

de onde quedaron enterradas

vinte anos de ilusións mortas:

loitas, praceres e quimeras,

todas esas cousas

que xuntos compartimos,

de pronto se perderon,

e todo cerrou aquela porta.

Pero cousas ten a vida

que non se poden encerrar,

nin dentro nin afora.

Porque as cousas da alma

Esas non teñen portas.

Por eso, cando cerrei a porta,

nona cerrei para esquecer.

Ela dentro e eu afora,

cerrei a porta para gardar

todas esas cousas

que non teñen portas.
---------------------------


Pode darse o caso de que nalgunha ocasión

nos namoremos dunha muller que nos fai

recordar outro amor, que puído existir

ou que só é un reflexo de algún sono.
--------------------------------------


O REFLEXO


Ti desto non sabes nada

e só eu o entendo.

Media vida fun perdendo

en busca de este sono

pois este cariño a destempo,

ese amor tan estraño

que sinto o teu lado,

no é mais que un reflexo,

de amores de outro tempo,

dalgún recordo durmido

que espertou coa túa mirada.

Pois na forma do teu corpo

a miña forma toda encaixa:

a túa cintura e as túas cadeira

a forma das túas pernas¡

o teu cabelo revoltoso,

eses ombros tan graciosos,

e ese pescozo tan fermoso

onde a túa vida se balancea;

o teu sorriso silencioso,

os teus bazos e os teus ollos

e ese pasado misterioso

que reflexa a túa mirada.

Para o oco das miñas mans

os teus peitos foron feitos,

os teus brazos,

as túas mans e os teus dedos.

Es a forma toda dos meus sonos,

a outra metade que me faltaba

e o teu lado son completo.
----------------------------

Vaia este pobre homenaxe para eses que

Sementaron a España enteira por camiños

estranxeiros.



LABRADORES DA LINGUA


Os barcos que vogaban

Tras as hélices infinitas deixaban

unha estela de gaivotas.

Os camarotes espertos

ían pintados de bágoas

linguas e dialectos.

e nas cubertas

as miradas de ollos incertos,

como se o fío do pasado

se espetara na presencia.

pois camiños escabrosos

son as augas deses mares;

pero as raíces dos lares

no hai tempestade que as mova:

pois só o corpo viaxa,

que a alma queda en terra.

Coas súas ansias e pesares,

sen máis guía nin compás,

que a súa esperanza incerta,

son viaxeiros dos mares

e semente doutras terras.

A nostalxia é a súa forza,

a semente a súa tristura.

Son labradores sen paralelo,

que por tódalas partes sementandO

as nosas relleiras por onde queira:

polos campos a nosa lingua,

e polos camiños España enteira.
-------------------------------
A vida non nos pode quitar máis do que nos

dou. E se no lo quita será porque nono

soubemos aproveitar.Vaia logo este poema,

a forma de oración, para todo canto me

quitou.



A PREGARIA


Despois de tanto andar,

de tantas historias aprendidas

-e camiños que xa van detrás-

quixera saber unha oración;

porque antes eu oraba,

pero eses tempos xa se foron,

coma se perderon tantas cousas

que neste día eu recordo:

o calor dos meus lares,

aquelas noites xunto o fogo,

as lapas familiares,

e a dozura daqueles contos;

aqueles primeiros pasos,

e o escenario dos meus xogos.

Todo o camiño andado,

os amigos novos;

tres nacións que perdín,

imperio dos meus andares,

tres familias e tres fogares;

medio século e os meus caudais.

Por iso hoxe este carpo desolado

quixera prostrarse en oración

e dar as gracias o Señor

por esa carga que me foi quitando.
---------------------------------

Non teño a quén dedicarlle este pesadelo,

porque non sei se foi verdade ou un son.


O PESADELO


Unha noite moi queda,

unha desas noites,

acústicas e soñolentas;

de esas que calquera movemento

dun ser nocturno

rompe co seu grito oco;

unha desas noites, que hoxe recordo,

atopábame apostado na miña cama

observando un raio pálido

que a lúa fría de xaneiro

acercaba timidamente a miña ventá.

De aquela maneira, pensando estaba,

recordando unha noite coma aquela

cando eu era feliz e aínda estaba ela

E a miña alma foise enchendo

dunha estraña e case doce tristeza.

Pero aquela lúa,

que de noites estaba chea,

marcando elípticas

marchou a outras terras,

deixándome solo con aquel vivo recordo.

E o pronunciar o seu nome,

que na noite rompeu o silencio,

aquel gato morriñento

que da mesma noite parecía feito,

coma un ser humano torturado,

deixou escapar un grito horrendo.
E entón, coma se fora un espello,
Vin o seu rostro naquela lúa,

coma unha momia de cera pura

cuberta de lembranzas

que rexurdiron, unha a unha

con toda a súa amargura.

Era, sen dúbida, quella lúa,

espello, ilusión ou figura,

reflexo da súa sombra

e sombra daquela lúa.
Era o noso pasado alí agochado,
coma un reflexo magnético

aprisionado entre as brumas;

coma o candil entre as noites

e as noites entre as tumbas.

E naquel espertar confuso

os meus osos crepitaban

com os eixes imaxinarios

dun mundo que se detiña.

As sombras inclinábanse,

e perdían o equilibro;

e entre todos aqueles sons,

que podían ser lamentos

desintegrouse o pesadelo,

quedando tan só na fiestra,

os ollos brillantes do gato,

coma dúas brasas

observando o derrube.
-----------------------------

Para aquela muller que coñecín alá lonxe

e fai tempo, que non coñecía a pobreza ata

que eu a levei os arrabaldes.


VIAXE OS ARRABALDES


Ela era unha muller que soñaba

con cousas que non estaban de moda;

e gustáballe un pillo estranxeiro

entre os seus dedos delgados.

E coma se o mundo non lle importara,

falaba de cosas triviais,

que non valían para nada.

Quíxena espertala

e leveina os arrabaldes.

Fomos o caer a noite,

Cando polo río,

de chapapote manchado,

e brétema do fume das barcazas,

que coma bacteria se arrastraban

por aquela cénega sen peixes.

O outro lado o esquezo reinaba,

E polas sucias rúas deambulaban

cans e gatos noctámbulos.

Os cigarros prendidos,

que iluminaban as portas apagadas,

debuxaban ladróns na súa cara

que sospeitosos nos miraban.

Chegamos a unha casa de madeira,

pintada de vivos colores

con cadros de almanaques;

e o compás dunha música veciña,

falamos sen levantar sospeitas,

os dous solos, espidos

como as árbores en inverno.

Falamos da nosa infancia

para coñecernos;

e cando os paxaros espertaron

marchamos calados

coma se as palabras no existiran.

Cruzamos a ponte e vimos os trens,

as fábricas e as negras chemineas,

e nenos descalzos

como sombras na néboa.

E aquel río cheo de barcos

confundidos coa miseria,

cargando a riqueza

que as nacións ricas esperan...

Ela miraba pensativa todo aquelo

e comprendeu moitas cousas,

porque eu non lle preguntei nada,

pero apertou a miña man

coma se me respondera.
------------------------------
Este poema é coma unha misa que lle

dedico a miña irmán que morreu cando

tiña seis anos.


MORTE DUN ANXO


No val sombrío, non de follas cheo,

senón dunha misteriosa soidade cuberto,

palpábase toda a tristeza

do mundo dos mortos.

Pesada coma se arrastrara cadeas,

pola miña gorxa andaba a pena,

negra e sola coma unha tormenta.

As aves nocturnas do inverno,

coma almas en pena

voaban ceo arriba

formando unha letra.

E no río as garzas friorentas,

cos pes na auga

soñaban con outras primaveras,

mentres que arriba na costa,

unha curuxa ría borracha

na copa dunha árbore

brindándolle a festa.

As ventás de castaño vello

despedían a luz triste

que nos candís ardía dentro.

As vellas de loito

en grandes caldeiros

tinxían os vestidos

para facelos máis negros.

Nos piñares escuros

piaban os mouchos.

E polos corredores do ceo,

con moitas chaves no chaveiro,

correndo vai san Pedro:

non acerta coas portas,

que un anxo está morrendo.

¡Ai, padre, que vexo!

Estrelas de prata

pola cheminea están caendo.

Cala nena, meu anxo pequeno,

que ti amais eu iremos a san Pedro

con unha empanada moi grande

e unha cesta de ovos.

No sorriso do anxo pequeno

debuxáronse moitas romarías

con vestidos novos

mentres os seus ollos se cerraban

xa camiño do ceo.
-----------------------------

Dedícolle este poema a miña alma,

para que non me abandone tantas veces.


A VENTÁ


Algunhas noites, dende a cama,

mentres penso, miro a ventá

como un camiño para o ceo.

E penso que a penas me durmo,

a miña alma, como un neno traveso

marcha por ese camiño

ata os confines do universo.

Pero, coma se nunca atopara nada

a mañá outra vez volve o meu corpo

con cada espertar que teño.

Entón eu lle pregunto:

Alma miña ¿qué é o universo,

ese remuíño cego

de estrelas tan bacío
e de noites tan repleto?
¿Qué fan eses corpos,
xirando eternamente

nesa inmensidade inesgotable

de eses errantes mundos?

¿Qué fago eu aquí neste momento,

con esta forma caprichosa,

mentres ti, metafísica silenciosa,

escapas do me corpo?

¿Qué buscas nese viaxar eterno,

por eses fríos arrabaldes do universo

para abandonar así o calor do me corpo?

Dime ¿Qué será de todo isto

cando un día xuntos nos marchemos

por ese mundo teu que hoxe non vexo?

¿Qué seremos entre as estrelas?

Pero a miña alma no contesta,

por iso me da medo

esa ventá aberta

como un camiño para o ceo.
-------------------------------

Para todos aqueles que perderon as

súas vidas pola valentía dos heroes.



O HEROE


O heroe era unha promesa,

unha arbore grande que daba sombra

e esperanza na barriga das madres.

Pero o camiño que conduce a esa rúa,

é unha fecha sen reloxos nin almanaques.

Mentres os heroe durmían

fóronse facendo berces e mares

e cando a espera se fixo choro,

atopouse co duro monte

e a roxa sangue;

e antes que chegaran as cegoñas

xa cortou o embigo dos aires.

Pola súa ceda idade confundido

sentiu o sinistro sonar das armas,

cando en maiados paisaxes

eran pola súas forza movidas.

En anoiteceres macabros e roxiños

escoitou as campás, sorprendido,

despedindo as vidas

que a súa valentía votou o esquezo.

E agora que toda esperanza

quedou destruída no camiño:

as goxas dos paxaros

e as auroras dos trigos,

el é un heroe de pedra,

sen ideas na cabeza

e sen riqueza nos petos.

Só queda para celebrar o seu heroísmo,

lápidas, cruces y martirio...

e un chorar de cegoñas

que viron todo o seu froito perdido.
------------------------------------


En memoria da muller que queimou a súa vida,

na soidade daquel casarío, que eu coñecín.


A FORXA EN SILENCIO


Dende a túa ausencia

na casa hai un silencio...

e os teus recordos

coma martelos de ferro

martelan sen consolo

queimándome a alma

con un frío sinistro.

Algún fado traveso

varreu, coa súa tórrida tronada,

a esta morada os corvos.

Paxaros cantores se levaron,

aves de mal agoiro trouxeron.

O casarío de aire sacro e vello

onte das túas risas cheo,

hoxe é un feliz imperio

de ratas, lagartas y morcegos.

No pararraios,

fulminado polo tempo,

aniñan uns mouchos,

deuses sinistros de la pena,

coa súa maxestosa postura,

-indiferencia que aterra-­

adurmiñando sempre

quén sabe que soños.

¡Ai se puidese dicir o que sinto!

Que o dolor non ten pausa,

nin frecuencia a tristeza;

que de tanto pensar me consumo,

que non podo seguir vivindo.

Fáltasme ti, a lapa e o vento,

e esta vida opaca xa está morrendo.

Desfacerme desta carne quero,

quero subir por o teu corpo

como soben as hedras polas paredes

unirme os teus osos

como se unen co lume os ferros

e non ter existencia

coma non teñen os sonos.

Por Deus che pide un ateo,

no me martirices así,

non me vaias matando tan lento.

Volve de lonxe,

abre os teos ollos,

acerca a túa boca

e dáme os taus beixos.
---------------------------


Dedícolle esta poesía as mulleres
que esperaron por unha promesa toda
a súa vida.

A ESPERA

¿Acórdaste das noites aquelas
que a beira do río
nos xurábamos amor por las estrelas?
¿E cando nos despedimos
que no reflexo da auga
cos nosos bicos nos fundíamos?
¡Qué noite aquela!
Soa doce e apagada,
o ceo na auga prendía candís,
e os meus bazos tenros,
pola forza do amor feridos,
rompéronse nun chorar de abrís
coma as gotas do socio.
Con as de cera cantaban os grilos
e con gorxas de pedra
cantaban os muíños:
os xuncos nos miraban
afiados coma coitelos.
¡Con qué dicha pracer
nos meus brazos te apertaba!
E cando me falabas de volver,
pensaba que xa de volta estabas,
así non sentía a tristeza de que partías,
senón a alegría de que chegabas.
Espereite cada momento,
que coma un dolor se ían lentos;
e canto máis o movemento desexaba,
para que o tempo terminara
e ti volveras,
máis lenta a roda do tempo xiraba,
facendo agonizar pesadamente
a felicidade que esperaba.
Sen embargo os días se foron sen pausa,
e cando agora miro o sendeiro
por onde anódinoa modiño se marcharon,
paréceme que moi axiña fuxiron.
¡E qué triste o camiño que deixaron!
Amargura, nostalxia e desengano,
dándome a comprender tardiamente,
¡ai realidade triste!
que todo canto para min fuches
comparado coa a espera non era nada.
A forza de durmir coa lúa no cristais
o meu corpo foi quedando espido y frío
coma o inverno das árbores.
Por onde ti te fuches
tamén se foron os anos,
e o tempo levou o que ti deixaches:
a carne dos meus ósos
e o sorriso dos meu bazos.
E cando todo así acaba
A espera tamén ha terminado.
­-----------------------------

Despois de tanto viaxar e soñar,
este poema é para o viaxeiro
e o soñador.


AS RAÍCES DA TERRA


Cando das raíces da terra

polos mares me alongaba

non me daba conta algunha,

que eses días que co andar se perden

valen máis que a fortuna.

Agora só a esperanza me queda,

e iso é o que aínda me consola,

de chegar a aquel distante porto

e se é que non ha morta,

atopar alí a pobre xuventude miña,

dende aquela lonxanía,

observando todo o camiño que rodei.

Atopar da vella casa algunha pedra,

recordar os contos da miña avoa;

camiñar hasta os matos

e dende alí observar a veiga;

e na liña do horizonte

a mar que se alonxa todo vai con eleva.

Camiñar hasta os prados

e observar os saltóns saltar

cando os meus pasos torcen a herba.

E mentres ese mundo pequeno

co meu andar se axita,

extasiarme coa frescura

que alí a pradería o sol lle quita.

Por alí pasa tranquilo,

un arroio leve

que baixa dos matos

fresco cama a neve.

A verde pradería o bebe

e da súa morte nacido,

cando avanza a mañá,

medra alí moi louzán
a doce paz do esquezo.
Naquel córranchocurruncho perdido
a fauna feliz se recrea:

os xilgariños voan e cantan

facendo cabriolas caprichosas

como se quixeran interpretar

o perfume das rosas.

Por iso agora,

despois dun tempo

tan distante e perdido,

cómo me gustaría por un momento

atoparme tranquilo,

a orla dalgunha fonte,

con algún paxaro que me cante,

con algunha pomba que me arrole,

e mentres todo ese pasado

na memoria se dilúe,

irme quedando durmido

a sombra dalgún castaño,

recordando as cousas de antano

e xa nunca máis espertar.

­----------------------------

SEGUNDA PARTE
-------------


SOÑANDO CON ELA


Quitouse o seu vestido,

os seus pequenos zapatos

e o seu corpo, case espido,

só cuberto con dous trapos

meteuse na auga.

A auga tempada

co seu corpo xogaba:

ela era o cao

e eu era a auga.

O seus ollos tan belos,

na auga reflectían,

e todo o seu corpo

a mín me miraba.

Ela xogaba coan auga,
e a auga a traía,
e a auga a levaba,
e eu pensaba que era miña,
aquela nena da auga.
Así trataba abrazala
en cada onda que chega,
pensando que era ela
e só era a auga.
O seu belo mostraba

cando os seus brazos erguía

e a súa pubertade me dicía

que xa non era nena

aquela nena da auga.
O seu corpo cobizaba
cando a auga a traía,

cando a auga a levaba,

e ela notou nos meus ollos

que eu a desexaba,

e sentín na auga tempada

a súa mirada xa fría.

¡Qué vergoña sentía,

que nin a mar a tapaba,

se era só unha nena

e eu a desexaba!

- II -

Desde aquel día con ela soñaba

pois o seu corpo declaraba,

baixo calquera prenda que vestía,

que muller tan fermosa sería.

Cada vez que me miraba

inocente sorría
así en segredo eu sufría
porque me namoraba

e ela nono sabía.

Cada vez que soñaba

ela seu corpo me entregaba,

así a súa beleza conseguía,

pero soñar así non quería

pero soñaba e padecía.


- III -

Era o seu rostro tan fermoso,

o dono dos meus ollos.

Eran os seus ollos tan fermosos

os donos do meu corpo todo.

E os seus bazos carnosos,

os donos de todos os meus sonos.

Era aquel rostro tan fermoso

o dono de toda a dozura

que a súa inocencia encerraba­,

o dono de todo o meu desvelo

e durmido ou esperto

co seu rostro soñaba.


- IV -


Pero as palabras non din nada

cando falan do seu corpo,

din que é moi fermoso;

pero ela é máis que iso:

é a música dun concerto

coias notas eu non entendo...

un conxunto que a súa vida encerra.

E porque as palabras non din nada

non quero falar máis do seu corpo,

da súa cintura e das súas cadeiras,

dos seus brazos e das súas pernas:

de todo ese concerto

que a súa vida encerra.

Quero dedicarlle unha poesía

a esa alma que leva dentro,

porque se así de fermosa é por fora

terá que ser máis bela por dentro.

Pero aquí a poesía me abandona,

porque por dentro coma por fora,

a súa alma coma o seu corpo,

son a música dun concerto

coias notas eu non entendo...


- V -


Hoxe máis que nunca,

cando esta despedida se acerca,

desexo a súa caricia atenta,

a súa voz tan nova e suave,

as súas palabras doces...

esas caricias que enchen

os ocos das mans abertas.

Nesta tarde gris e queda,

desexo máis que nunca,

o susurro das súas palabras,

a dicha das súas inocentes miradas,

caendo sobre o meu corpo delourado

coma as moedas no sombreiro

vello dun mendigo.

Hoxe, neste anoitecer

que xa nunca vai a volver,

desexo o seu corpo xunto o meu
rompendo a nostalxia deste día,
como rompe a pequena pedra
a paz do manso río.

Hoxe eu lle daría este grito

que me desespera
e que se lle fundira na carne
como se funde hoxe
na miña alma a pena...

e arrincar, coas nosas forzas,

ese choro que a vida espera.

¡Pero qué pena!

Hoxe era o día e non está ela:

a outra metade que me falta,

a súa caricia atenta,

e coma tantas cousas que se perden

así se perderá esta

nesa noite que nunca alborexa

sen futuro nin recompensa.


- VI -


Eu unha vez soñaba

Con unha moza

que aquel sono imaxinaba

e dende aquel día da praia,

comprendín que ti eras aquel sono;
pero ti dis que un sono
non é máis que un sono

e que os sonos no son nada.

Se nada é un sono

¿qué sería os sonos

se ninguén os soñara?

Nós amais os sonos

somos unha ilusión o mesmo:

os sonos non teñen tempo,

nin chegada nin partida,

son unha cousa do momento,

­e ese momento é a nasa vida.

Nalgunha parte agochados

viven os sans que soñamos

e esas cosas que eu che digo.

Ti estás aquí comigo

porque eu te fun soñando:

ti es o meu sono

e eu un soño que soñou contigo.


- VII -


Adeus, amiga, que tanto quixen,

amiga dona dos meus sonos,

dos meus sonos tan amada,

para sempre adeus con pena

neste cia me despido.

E triste o que che digo,

pero así é esta vida:

un adeus o que se quere,

un adeus o que se ha querido;

pola vida rodando sempre,

coma sen patria nin destino.

Coma te perdo a ti hoxe

así todo se ha perdendo

Porque cando nos vexamos,

se ese tempo é chegado,

ti serás diferente

e eu non serie o mesmo.

A vida está feita do presente,

e cando outra vez te encontre,

este momento se haberá perdido.

Eu serei máis vello

e ti xa haberás crecido...

e perdido esa inocencia,

ese tesouro que che digo.

E é como es que eu te quero

e non podo estar contigo.

Por iso, para dicirche adeus,

como proba do meu cariño,

este poema hoxe che escribo;

espello que che regalo

onde o tempo se haberá detido.

Ai van as miñas palabras

e outras cosas que non che digo.

Na súa imaxe, cando o haxas lido,

ti me verás sempre como son

e ti sempre como has sido.

­
- VIII -



Nin con bagoas nin con bicos

Nin con abrazos, nos despedimos.

Faleille das cousas miñas

E ela faloume das avelaíñas,

que o acercarse a tronada

se despiden do seu xardín.

E así ela me deixou, o fin,

baixo as escuras nubes,

entre o triste reflicto

dun ceo gris.
Agora os anos pasarán,
e no calor dos seus bazos

outros bazos a bicarán,

e estes soños meus,

coas súas alas de papel,

na treboada da vida

coma as bolboretas morrerán

e cando pase o vendaval

outras bolboretas volverán

a polinizar as flores do seu verxel.


- IX -


Agora moitos anos pasaron

e cando se acerca esta estación,

cando todo florece no verxel,

cando os paxaros fan niños

e as abellas xuntan mel,

tamén florecen no meu corazón

os recordos daqueles amores,
a dozura dalgunhas flores
que polinicei na miña xuventude

e entre elas eras ti

a de máis vivos colores,

a que máis adorei,

a que nunca polinicei

porque non me correspondinche.

E agora, cara amiga,

no outono da miña vida

cando tódalas follas han caído,

que maiado está o meu verxel,

sen paxaros o meu niño

e que xa amarga é a mel

ofrécesme o teu cariño.

¿Pero que é o amor

cando os anos se han ido?

O amor é tempo compartido,

esa suma que forman dous,

e cando se divide ese camiño

só quedan os recordos

pero o amor se ha perdido.


- X -


Escoita, caro amigo,

estas razóns que hoxe che digo:
eu son coma a figueira
que sen flores bota figos,
a min fáltanme as palabras

pero ben sei o que che digo.

Non me fales de mel amarga

de follas caídas, estacións,

paxaros sen niños

e xardíns sen flores.
Que outras estacións pasaran
pero aqueles sonos teus,
eses sonos nunca morrerán.
Que ti mesmo me contaches
que nalgún lugar agochados
viven os sonos que soñamos.
Eu hoxe estou aquí contigo
porque ti me soñaches,
así agora eu son o teu sono
e ti o sono que soñaba comigo.

--------------------------


FIN

[M.P1]